||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ షట్చత్త్వారింశస్సర్గః||

మహాత్మనా వానరేణ మంత్రిసుతాన్ హతాన్ (ఇతి) బుద్ధ్వా రావణః సంవృతాకారః ఉత్తమామ్ మతిం చకార||

రావణః సః దశగ్రీవః వీరాన్ నయవిశారదాన్ రాక్షసాం విరూపాక్ష యుపాక్షౌ ప్రఘసం భాసకర్ణం చ దుర్ధరం చ పంచసేనాగ్రనాయకాన్ యుధి వాయువేగ సమాన్ హనుమాన్ గ్రహణావ్యగ్రాన్ సందిదేశ||

సేనాగ్రగాః సర్వే మహాబలపరిగ్రహాః సవాజిరథమాతంగాః స కపిః శాస్యతాం ఇతి ||తం వనాలయం ఆసాద్య యత్నైః చ భావ్యం దేశకాలవిరోధినం కర్మచాపి సమాధేయం|| అహం కర్మణా ప్రతితర్కయన్ తం కపిం న మన్యే | సర్వథా మహత్ భూతం మహాబలపరిగ్రహం || అస్మదర్థం తపోబలాత్ ఇంద్రేణ స నాగయక్ష గంధర్వా దేవాసుర మహర్షయః సృష్ఠం వా||యుష్మాభిః సహ తైః సర్వైః మయా వినిర్జితాః| అవశ్యం తైః కించిదేవ వ్యళీకం విధాతవ్యం || తదేవ అత్ర సందేహః న | ప్రసహ్య పరిగృహ్యతాం | ధీరపరిక్రమః హరిః భవద్భిః న అవమాన్యః చ|| పూర్వం మయా విపులవిక్రమాః మహాబలః వాలీ చ జాంబవంతః సుగ్రీవః సహ హరయః దృష్టా || నీలః ద్వివిదాదయః అన్యే సేనాపతిః చ తేషాం గతిః న ఏవం తేజః పరాక్రమః న|| న మతిః బలః ఉత్సాహః న రూపపరికల్పనం | ఇదం కపిరూపం వ్యవస్థితం మహత్ సత్త్వం జ్ఞేయం || మహత్ ప్రయత్నం ఆస్థాయ అస్య నిగ్రహః క్రియతాం|| స ఇంద్రాః స సురాసురమానవాః త్రయః లోకాః రణాజిరే భవతామ్ అగ్రతః స్థాతుం న పర్యాతాః కామమ్|| తథాపి తు రణే జయం ఆకాంక్షయా ప్రయత్నేన ఆత్మా రక్ష్యః | యుద్ధసిద్ధిః చంచలాః||

మహౌజసః హుతాశ సమ తేజసః తే సర్వే స్వామివచనం ప్రతిగృహ్య మహావేగాః రథైః మత్తైః మాతంగైః మహాజవైః వాజిభిశ్చ తీక్ష్ణైః వివిధైః శస్త్రైః సర్వే బలైః ఉపచితాః సముత్పేతుః||

తతః వీరాః స్వతేజోరస్మిమాలినం ఉద్యంతం రస్మిమంతం ఇవ దీప్యమానం తోరణస్థం మహోత్సాహం మహాసత్త్వం మహాబలం తం మహాకపిం దదృశుః|| మహామతిం మహావేగం మహాకాయం మహాబలం తం సమీక్ష్యైవ తే సర్వే సర్వా దిక్షుః తైః తైః తతః తతః భీమైః ప్రహరణైః అభిపేతుః వ్యవస్థితాః || పంచ తీక్ష్ణాః శితాః పీతముఖాః ఉత్పలపత్రాభాః ఆయసాః శరాః తస్య శిరస్యు దుర్ధరేణ నిపాతితాః || సః వానరః తైః పంచభీ శరైః శిరసి ఆవిద్ధః నదన్ దశదిశః వినాదయన్ వ్యోమ్ని ఉత్పపాత|| తతః మహాబలః దుర్ధరః సరథః సజ్యకార్ముకః తీక్ష్ణైః శరశతైః కిరణ్ అభిపేదే|| స కపిః వ్యోమ్ని శరవర్షిణం తం పయోదాంతే వృష్టిమంతం పయోదం మారుతః ఇవ వారయామాస||తేన దుర్ధరేన అర్ధ్యమానః అనిలాత్మజః తతః కదనం చకార| వేగవాన్ భూయః వ్యవర్ధత|| స హరిః సహసా ఉత్పత్య మహావేగః గిరౌ విద్యుత్ రాశిః ఇవ దుర్ధరస్య రథే నిపపాత||

తతః సః దుర్ధర్షః మథితాష్టాశ్వం భగ్నాక్షకూబరం రథం విహాయ త్యక్తజీవితః భూమౌ న్యపతత్ ||

దుర్ధర్షౌ అరిందమౌ విరూపాక్షయూపాక్షౌ భువి నిపాతితం తం దృష్ట్వా సంజాతరోషౌ ఉత్పేతుః|| విమలే అంబరే తిష్ఠితః మహాబాహుః సః మహాకపిః తాభ్యాం సహసా ఉత్పత్య ముద్గరాభ్యాం వక్షసి అభిహితః|| మహాబలః సుపర్ణసమ విక్రమః వేగవతోః తయోః వేగం వినిహత్య పునః భూమౌ నిపపాత|| వానరః సః పవనాత్మజః సాలవృక్షం ఆసాద్య తం ఉత్పాట్య తౌ ఉభౌ వీరౌ రాక్షసౌ జఘాన||

తతః తరస్వినా వానరేన తాన్ త్రీన్ హతాన్ జ్ఞాత్వా ప్రఘసః మహావేగః ప్రసహ్యా అభిపేదే | వీర్యవాన్ భాసకర్ణః చ సంకృద్ధః శూలం ఆదాయ|| యశస్వినం కపిశార్దూలం ఏకతః అవస్థితం తం ప్రఘసః శితాగ్రేణ పట్టిసేన కపిసత్తమం ప్రత్యయోధయత్ భాసకర్ణః రాక్షసః శూలేన||తాభ్యాం విక్షతైః గాత్రైః అసృగ్ధితనూరుహః సః వానరః బాలసూర్యసమప్రభః కృద్ధః అభవత్|| కపికుంజరః వీరః హనుమాన్ సమృగవ్యాలపాదపమ్ గిరే శృంగం సముత్పాట్య రాక్షసౌ జఘాన|| తతః తేషు పంచసు సేనాపతిషు అవసన్నేషు వానరః తత్ అవశేషం బలం నాశయామాస|| స కపిః సహస్రాక్షః అసురాన్ ఇవ అశ్వైః అశ్వాన్ గజైః నాగాన్ యోధైః యోధాన్ రథైః రథాన్ నాశయామాస|| హతైః నాగైః తురగైః భగ్నాక్షైః మహారథైశ్చ హతైః రాక్షసః భూమిః సమన్తతః రుద్ధమార్గా||

తతః వీరః కపిః వీరాన్ సబలాన్ స వాహనాన్ తాన్ ధ్వజినిపతీన్ రణే నిహత్య సమీక్ష తోరనం పరిగృహ్య ప్రజాక్షయే కాలః ఇవ కృతక్షణః||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే షట్చత్త్వారింశస్సర్గః ||

||om tat sat}}